Roman Türleri ve Özellikleri

Tarihi Roman

Tarihi romanlar, konularını geçmişten alırlar. Tarihsel olaylar ve kişilerle ilgilenen romanlardır.
Bu türün ilk büyük sanatçısı İngiliz Walter Scot’tur.
Victor Hugo (Notre Dame de Paris), Tolstoy (Savaş ve Barış) Alexandre Dumas (Üç Silahşörler, Monte Kristo Kontu), Gogol (Taras Bulba), Flaubert (Salambo) bu türün önemli sanatçılarıdır.
Türk edebiyatında tarihi romanın ilk örneğini Namık Kemal (Cezmi) vermiştir. Tarihi romanın ilk denemesi ise Ahmet Mithat Efendi (Yeniçeriler) tarafından yapılmıştır.

Macera Romanı

Günlük yaşamda sık sık denk gelinmeyen; farklı, şaşırtan ve gizemli olayların anlatıldığı romanlardır.
Macera romanlarında olay çok önemlidir. Olayların, yeni keşfedilmiş veya tasarlanmış ülkelerde geçmesi; hayali, sıra dışı öğeler taşıması ve heyecan uyandırması bu türün özelliğidir.
İngiliz Daniel Defoe’nin Robinson Crusoe’u bu türün ilk örneğidir.
Türk Edebiyatı’nda Yaşar Kemal’in İnce Memed’i bu türe örnektir.
Polisiye ve Cinayet Romanları
Macera romanlarına benzer.
Bu romanlarda cinayetler ve polis-suçlu ilişkisi anlatılır.
Conan Doyle’un Sherlok Helmes’u ve Agatha Christe’nin romanları bu türün örneklerindendir.

Egzotik Roman

Konusu uzak ve yabancı ülkelerdeki yaşam biçimlerinden olan romanlardır.
Egzotik romanın en büyük temsilcisi Pierre Loti’dir. ”Azade” adlı romanında 19.yy İstanbul’unu, Madam Krizantem’de yine o devir Japon hayatını ele alır.
Refik Halit Karay’ın Nilgün adlı romanı da bu türe örnektir.

Töre Romanı

Toplumların töresel kimliklerini ele alan; toplumun yaşayışını, geleneklerini, adetlerini işleyen romanlardır.
Töre romanlarını sistemli şekilde ilk yazanlar realistlerdir. Natüralistler ise bu türü daha da geliştirmiştir.
Bu türün kurucusu Concourd Kardeşler’dir.
Halide Edip Adıvar’ın Sinekli Bakkal’ı bu türün içinde değerlendirilebilir.

Tezli Roman

Bir görüş ve düşünceyi savunan romanlardır, yani bir amaç için yazılmışlardır.
Dünya edebiyatında V.Hugo, Flaubert, Balzac, E.Zola, Turgenyev, John Steinbeck bu türün önemli sanatçılarıdır.
Türk edebiyatında Namık Kemal (İntibah), Ahmet Mithat Efendi (Felatun Bey’le Rakım Efendi), Sami Paşazade Sezai (Sergüzeşt), R.M.Ekrem (Araba Sevdası), N.Nazım (Zehra), Y.K.Karaosmanoğlu (Yaban) bu türde eser vermiş sanatçılardır.

Psikolojik Roman

Ruh çözümlemelerinin yapıldığı romanlardır. Kahramanların iç çatışmalarına, insan benliğinin kişi ve toplum çatışmaları içindeki durumlarına yer verilir.
Psikolojik romanın ilk örneği, klasik akımın romancısı Madame de La Fayette’nin La Princesse de Cleves (aynı zamanda “klasik roman” örneğidir) adlı romanıdır. Suç ve Ceza adlı eser en başarılı psikolojik romanlardandır.
Türk edebiyatında ilk psikolojik roman örneği, Mehmet Rauf’un Eylül adlı romanıdır. İlk psikolojik roman denemesi ise Nabizade Nazım’ın Zehra adlı eserinde görülür. En başarılı psikolojik roman 9.Hariciye Koğuşu kabul edilir.

Bilim Kurgu Romanı

Tahmine dayalı romanlardır. Bu romanlar günümüz gerçeklerinden yola çıkarak geleceğe ait tahminlerde bulunulur. Olandan çok olması istenen yazılır. Yazarın bilim alanındaki öngörüleri yazılır.
Jules Verne bu türün en önemli yazarlarındandır.

Fantastik Roman

Masallarda rastlanabilecek türden düşsel olaylara ve kahramanlara yer verir.
Yüzüklerin Efendisi, Harry Potter bu türün en önemli eserleridir.